Бяцхан заль

Ххэ. Laptop маань уян нь эвдэрчихсэн бололтой нэг л болж өгөхгүй байсын. Байс гээд л дэлгэц нь жирэлзээд л ерөөсөө амар заяа үзүүлэхгүй. Тэгээд бүр уур хүрээд асаах ч үгүй байсын. Ядаж байхад энэ гэрт зүгээр PC байдаггүй болохоор яахав энэ муугаа асааж янз бүрээр оролдож байж интернэтэд орохчоо болж байлаа. Гэтэл ашгүй нэг хөөрхөн санаа олоод. Хэхэ үнэн инээдтэй. Дэлгэцгүй ком комгүй дэлгэц хоёрын дундаас аргалж байгаад нэг юм болголоо шд. Комдоо нэг монитор залгаад асаачлаа. давгүй асч л байна даг. Юу ч гэсэн энэ гэрт бол болоод л байх юм шиг байна. Харин энийг гадуур л авч явж чадахгүй болж байх шиг байна даа. Угаасаа ч нээх авч яваад байдаг байсан биш дээ. Battery нь нурчихсан болохоор гадуур авж яваад байх хэрэг нээх гардаггүй байсымөө. Намар харин хичээлд орохоосоо өмнө нэг гайгүйхэн шиг ком олж авахгүй бол энэ жилийг үнэхээр давахгүй байх аа. Гадуур үзэж байгаад нээх дажгүй хөөрхөн нөөтбүүк авчихнаа. Юуны тулд зун ажиллаж мөнгөтэй боллоо. Бас сургуулиас өгсөн нөгөө дал нийлээд 650 орчим юм болчих байх. Тэрэн дээр нь дахиад нэг 600-г нэмээд нээх гологдоод байхааргүй гайгүйхан юм олоод авчихна даа. Уул нь би америкаас захичихдаг юм билүү гэж бодож байгаа л даа. Намар яг хичээлд орохын алдад хүрээд ирнэ. Тэгээд ч үнэ мөнгө нь хамаагүй бага. Ядаж гайгүй чанартай эдр байх болов уу л гэж горьдоод байхын ялгаагүй байдым болов уу? Ямар ч байсан үнийн хувьд бол 200-н зөрүү гарах байлгүй дээ. Тэр чинь миний хувьд бол бас л овоо хөөрхөн мөнгө шд. Тэрүүгээр нь эндээсээ хөөрхөн принтер аваад тавьчийшд. Одоогоор бол нэг иймэрхүү л юм бодож сууна даа. 

We are young!!!

Өсөхийн жаргалыг жаргалд бүү тооц гэдэ үг байдаг байх аа. Гэхдээ л би жаргалтай байна аа. Юм бүхэн болж бүтээд л. Аав ээж хоёрынхоо ачаар өдий хүртэл зовлон гэгчийг амсалгүй л явж байх шиг байна. Харин бид нарыг ийм байлгах гэж манай хоёр ямар их сэтгэл санаа, уур нерв, хөлс хүч гаргадаг бол гэж бодохоос бүр төсөөлөгдөхгүй байхын. Би их сургуульд сурах гэж бөөн проблем болж болж, хичээлүүдийн дүн, сонголт, дүйцүүлэлт гээл тэрүүхэн тэндээ баахан юм болж байхад тэрнээс цаадах аймар хэцүү толгой гашилгам ийм олон зүйлүүдэд ээж аав хоёр тоох ч үгүй яваад ирснийг бодохоор бас л биширмээр байгаам шүү. Ингээд бодохоор бид нарт амьдралын туршлага, ухаан юу ч алгаа. Гэнэн залуугаараа л байна даа. Бас болоогүй ээ доороо нилээн олон дүүтэй юм болохоороо цаадах чинь лаг том байдын. Тэгсэн аав ээж хоёртой өөрийгөө харьцуулаад харахаар юу  мэдэхгүй хүүхэд хэвээрээ л байна. Гэхдээ ч угаасаа өдий насан дээрээ тийм лаг байвал ч цаашаа бүр гарч өгөх байх л даа. Харин цаашдаа энэ хэдээсээ сурах мэдэх юм асар их байгааг л би мэдэж байна. Зарим талаараа магадгүй илүү зүйл надад бий л байх. Гэхдээ л тэрнээс хавьгүй илүү ихийг сурах мэдэх хэрэгтэй. Сая хэд хоног ажил хийлээ. Тэгсэн яав. Нээх их дааж давшгүй юм хийж байгаа юм шиг ядарч эдр. Хэхэ бүр дараа нь бодохоор инээд хүрээд ч байх шиг. Тэгсэн чинь аав болохоор бараг одоо 20 гаруй жил тиймэрхүү л юм хийсээр өдийг хүрсэн байдаг. Тэгсэн хирнээ над шиг тэгж амархан шалчийчихгүй л байгаа юм даа. Одоо бид нар юу ч хийж үзээгүй байж олон юм ярьж бүх л юм санаснаар болчих юм шиг бодож байна. Үнэндээ бол тийм биш юм байна лээ. Амьдрал хатуу үедээ хатуу байдаг гээд л байдаг. Тэрүүнийг нь би ямархуу утгатай юм болоо гэдгийг нь ойлгодоггүй л байж дээ. Бас адгийн наад зах нь мөнгөтэй болоод ирэхээр тэрийгээ юунд зарцуулах вэ дээрээ тулахаар ч асуудал байнаа байна. Эдийн засгаар сурдаг мөртлөө би мөнгө үрэхдээ эргэлзэж байна гээд бод л доо. Тэгэхээр энэ бидний үзээд байгаа зүйл чинь амьдрал дээр асар их баяжуулж өргөтгөж ойлгохгүй бол үзэг цааш нийлүүлэх төдийд л бодчихдог бодлогоос шаал өөр юм байдгийм байна шдээ. Нээх сүрхий хадгаламж хэрэглээ энэ тэр гээд л ярьдаг. Тэгсэн тэр нь дотроо хар мянган сонголтой. Тэндээс л зөв сонголт хийж байхыг амьдрал дээр биднээс шаарддаг. Тэнд нь бас л асуудал зөндөө. Хаана ямар юм байгааг бид мэдэхгүй, дээрээс нь ирээдүйд юу болохыг ч бас мэдэхгүй. Тэгээд яг нэг юм худалдаж авлаа гэхэд тэрнээс авах ханамжаа ч бас мэдэхгүй. Бүх зүйл өнөөдрийн хүлээгдэж буй ханамж дээр үндэслэж явагддаг. Тэгээд тэр нь харин бодит ханамжтайгаа л хэр нийцэх вэ гэдэг нь бидний анхаарах хамгийн чухал асуудлуудын нэг юм шиг. Заза ингээд бодоод байвал хичээл дээр үздэг юмнууд сонирхолтой нь ч сонирхолтой юм аа. Амьдралдаа хэрэглээд ирэхээр илүү дахиад үзсэн юмнуудаа өргөтгөж болмоор ч юм шиг. 

Хаалтын хичээлүүд

Зун болоод хичээл дуусаад сүүлийн лекцүүддээ суугаад гоё ч юм шиг. Бас нэг бодлын онцгүй ч юм шиг тиймэрхүү л байна даа. Өнөөдөр Алтаа багшийн хичээл дээр сүүлийн нэг лекцээ нөхөхөөр болоод хичээл албан ёсоор амарсан ч гэсэн бид хэд дахин нэг цуглаад цаашдаа оюутнууддаа захиж хэлэх зүйлээ багш маань хэллээ. Үнэхээр ч Алтаа багш бид нарыг ирээдүйд улс орондоо их зүйлийг хийж бүтээнэ гэсэн итгэл дүүрэн байдаг болохоороо багшилдаг гэдгээ ч хэд хэдэн удаа хэлж байсан. Өнөөдөр тэр нь дахиад ч бид нарын сэтгэлд мэдрэгдлээ. Хүн өөрийн сэтгэл зүрхнээсээ ярьсан яриа хүнд хүрч нэгийг бодогдуулдаг юм билээ. Оюутнууддаа үнэхээр өөриймсөг, сайхан сэтгэлээр хандаж мэдлэг чадвараа харамгүй хуваалцъя гэсэн сайн багшийнхаа сэтгэлд бид баярлах хэрэгтэй болов уу. Би лав Алтаа багшаас энэ нэг жилийн хугацаанд их зүйлийг сурч авсан. Цаашдаа ч дахин маш олон зүйл сурах байх гэж бодож байна. Надад энэ мэргэжлийн амтыг мэдрүүлж илүү урам зоригтойгоор олон зүйл хийхэд багшийн үгс маш их тус дэм болж байсан. Өнөөдрийн ярьсан яриа нь ч гэсэн мөн адил ирээдүйд хийх олон зүйлсийн замыг зааж өгөх байх. Их сургуульд ороод ямар хичээл гэхээсээ илүүтэйгээр аль багш дээр тэр хичээлээ үзэх вэ гэдэг дээр их анхаарах ёстой юм байна гэдгийг би мэдэж авсан. Их сургуульд заагдаж байгаа хичээлүүд өнөөдрийн байдлаар лав хэрэггүй сонирхолгүй байна гэж огт байхгүй. Харин тэр хичээлийг зааж байгаа багшийн заах арга зүй, ажлын хариуцлага, бусдад нөлөөлөх чадвар, оюутнуудын дундахь нэр хүнд гэх мэт олон зүйлээс хамаарч тухайн хичээлийн агуулга оюутнуудад бүрэн хүрэх эсэх нь хамаардаг юм шиг надад санагдсан. Багш нараасаа сурах зүйл надад маш их байгаа. Хичээж байгаад үнэхээр лаг болно оо. Бас нээрээ хэлсэн нэг гоё юм нь гэвэл энэ сонгуулийг ашиглаад бид эдийн засагч шиг толгойгоо ажиллуулах нэг сайхан дасгал хийх боломж байгаа шүү гэж байна лээ. Ямар ч байсан бүтэн нэг жилийг Алтаа багш, Цогоо багш хоёртой өнгөрүүлэх сайхан байлаа. Их зүйл сурж авлаа. 

...

Хичээлдээ явж байгаад яг хавар болохоор л нэг сонин дарамттай байх юм аа. Яагаад тийм ядаргаатай байдаг байна аа. Хүмүүс ядраад л зарим нь ч яахав сайхан байх шиг байна. Гэхдээ миний өрөөсөн дугуйнуудад тиймэрхүү л байгаа юм шиг байна. За тэр яахав. Гол бичих гэж байсан зүйлрүүгээ ороё. 

Ойрын үед зөндөө их гоё гоё юм сонсож судалж бас ойлгож байна шүү. Би Олон Улсын Эдийн засагч гэдэг мэргэжлээр төгсөх гэж байгаа учраас энэ чиглэлээр нэг зүйлийг дагнан судлахыг зорьж байна. Сүүлийн үед харин валютын ханш миний сонирхлыг их татах боллоо. Ямар ч байсан ЭНЭ ДОЛОО ХОНОГТ их юм сонссон шүү. Яг валюттай холбоотой гоё гоё зүйлүүд их байна лээ. Жишээлбэл Фишерийн нөлөө, Overshooting, Speculation, PPP гээд л цаашаа сонирхоод судалж үзвэл сонин хачин юм их л байх төлөвтэй. Ямар ч гэсэн хамгийн сайхан зүйл нь мэргэжилдээ би их дурлан шимтэх болж байна. Сонирхолтой сэжүүр гарах бүрийд алдалгүй даган мэдлэгийнхээ хүрээг тэлж их юм сурах юм саан. 

Энэ зуныг алдахгүй зөндөө их юм хийнэ ээ. 

Эрэгтэй ба эмэгтэй

Эдгээр хүмүүс үнэхээр ялгаатай байх юм аа. Хэзээ ч хаана ч цаанаасаа л ялгараад байх юм. Гэхдээ  үнэхээр сайн зүйлсийг нь аль аль нь яагаад өөртөө шингээгээд авч болдоггүй байна аа. Эмэгтэйчүүд гэхэд л маш сонор сэргэг, бас маш овсгоотой байдаг. Гялалзаад л энд тэнд байнга үсчиж явна. Харин энэ занд нь бас хаяж гээмээр ч юм байдаг л байх. Хэн хаана юу хийж байна гэдгийг байнга ажиглаж жиг жуг хошуу амаа нийлүүлээд л хов жив ярьцгаана. Эрчүүд харин бүдүүн баараг хэр баргийн юм тоохгүй. Тэр чинээгээрээ овсгоо самбаа харьцангуй муутай. Эрэгтэй хүмүүс адуу шиг, харин эмэгтэйчүүд ямаа шиг санагдахын. Гэхдээ л яагаад заавал ийм байх ёстой гэж? Хүүхдүүдийг харин багаас нь харахад охидууд цаана л нэг томоотой, намбалаг байдаг. Хөвгүүд харин дүрсгүйтэж үймүүлээд л ёстой л энд тэнд харайж цовхроод л бөөн юм болно. Харин нас биед хүрээд ирэхээрээ яагаад ингэж арай өөр хэмнэлд орчихдог юм бол оо? Энэ нийгэмд эрчүүдийн үүрэг роль арай л дутаад байгаа юм биш биз? Боловсролын түвшингээрээ эмэгтэйчүүд хавьгүй илүү байна. Мөн багш нарыг харахад мөн л эмэгтэйчүүд түлхүү багшилж байна. Цаашилбал дундаж наслалтаар ч эмэгтэйчүүд илүү байна. Эрт цагт эрчүүд дайтаж байлдаад огт үзэгддэггүй. Харин эмэгтэйчүүд нь үр хүүхдээ өсгөж, гэр орноо авч явж байсан болохоороо тэр хүмүүсийн генд илүү хөдөлмөрч чанар шингэчихсэн юм болов уу? Монгол эрчүүд миний бодлоор дийлэнх нь залхуу юм шиг санагддаг. Аав нар, ах нар, дүү нар, миний үеийнхэн гээд л эрэгтэйчүүд гэрийн ажил хийх нь ховор. Одоо цагт ямар гадагшаа гарч морь мал аялуулна гэх биш. Хотын амьдралтай бид нар машин тэрэг гээд зарим нь ажилтай байдаг байх. Гэхдээ юу ч хийсэн гэртээ бол эрэгтэй хүн нэг л их бөгс удаантай байдаг биз дээ. Ийм сэтгэхүй хэзээнээс бидэнд суучихсан юм бол бүү мэд. Ямар ч байсан хойшид устаж алга болоосой. 

Хавар

Энэ их сонин улирал шүү. Байгаль гэж яахаараа цаанаасаа бүх юманд нөлөөлөөд байдаг байна аа тээ? Хүн гэдэг нэг төрлийн амьтан юм хойно бүр аль дээр үеийн нэг тийм ойлгомжгүй өөрийн мэдэлгүй байгалийн хуулинд захирагдаад л байдаг юм шиг байгаа юм. Миний ажигласнаар хүмүүс хавар болохоор л хосоороо болох нь нэмэгдэх юм. Гадаа дулаараад, ажил төрөл нь ч гайгүй болдог юм уу юу  нь тэгж сайхан тараад байдаг юм бүү мэд ямар ч байсан л бүгдийнх нь сэтгэл санаанд тодорхой хэмжээний өөрчлөлт орж бүгд л дурлалын шинжтэй харцаар хүмүүсийг хардаг болчих юм даа. Тэгээд бас ихэнх нь чухам энэ мөчийг л хүлээж байсан мэт хавар л зориглон хэн нэгэнд хэлье гэснээ хэлээд нөгөөдүүл нь ч бас л тэр л үгийг нь хүлээж байсан мэт зөвшөөрцгөөдөг юм байх даа. Аз жаргалаар баялхсан эдгээр хүмүүсийг харахад сэтгэл санаа хичнээн өег сайхан байна гээч. Бүгдэд нь аз жаргал хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсээд болж өгвөл энэ өвөрмөц эхлэл нь хэзээ ч дуусахгүй тийм нэгэн уртаас урт зам байгаасай гэж хүсч байна. 

Харин энэ зүйл миний хувьд арай өөр байгаа юм аа. Би ямар ч байсан энэ жилдээ ийм асуудал үүсгэхгүй ээ. Яагаад гэвэл одоохондоо би нэг юмыг өнгөрсөн туршлагаасаа ойлгосон. Бодлогогүй хийсэн ямар нэгэн үйлдлүүд маань зөвхөн намайг ч биш өөр бас хэн нэгэнд хүнд хэцүү тийм шарх үлдээж болдгийг би мэдсэн. Ийм учраас урьд нь би зөвхөн өөрийгөө бодож байсан юм шиг санагдаж байна. Одоо бол хосын асуудал үүсгэхдээ их болгоомжтой цагаа олох хэрэгтэй юм байна гэдгийг их сайн ойлгосон. Түүнээс гадна ялангуяа ямар хүнийг сонгох вэ гэдэг асуудлыг хамгийн ихээр бодож тунгаах хэрэгтэй. Тийм болохоор би лав сайхан санагдаад, зүгээр л хэн нэгэнтэй хамт баймаар санагдсандаа ингэж өөрийнхөө бас өөр хүний сэтгэл санаагаар тоглохыг хүсэхгүй. Тийм болохоор л би одоо ч гэсэн ганцаараа явж л байна. 

Өөр нэг асуудал бол одоохондоо надад ухаалаг сайн найз охин гэхээсээ илүү өөрөө эхлээд ухаалаг галзуу мэдлэгтэй болох шаардлага байгаа учраас бас л ганцаараа байх хэрэгтэй байна. Харин өнөөдөр нэг юм сонслоо. Их сургуульд сурч байхдаа бид ирээдүйн эхнэр нөхрүүдээ олдог юм гэнэ ээ. Энэ бодоод байхад бараг л үнэн байх аа. Тэндээ олж чадаагүй бол тэгээд л бараг гүйцээ юм байх өө. Үлдсэн амьдралаа гэр бүлийн хувьд онцгүй аль эсвэл орь ганцаараа өнгөрүүлэх магадлал их болдог гэнэ. Хэхэ сонсоход итгэл тийм ч их төрүүлэхгүй ч гэсэн бодоод байхад бас байж болох ч юм шиг. Бидний ээж аавуудын үед лав тийм байсан байх. Харин одоо бас арай өөр болоод байгаа юм болов уу гэж би бодоод байгаа. Хүмүүс боловсролдоо зарцуулах хугацаа нилээд уртассан тийм болохоор тэр чинээгээрээ бас оройтож гэр бүл болох хандлагатай байгаа байлгүй. Тийм болохоор бас хамаг гайгүйчүүл нь шилэгдээд дуусдаг гэсэн ойлголт зарим талаараа хуучирсан байж ч болох юм шиг санагдаад байгаа юм даа.  Гэхдээ сайн мэдэхгүй юм дөө. Хүмүүс үерхээд л дурлаад л залуу насанд яадгийн юм үзэж л байх хэрэгтэй. We are young гээл байхын. Харин минийхаар бол би арай л өөр философитой байх шиг байгаа юм аа. Гэхдээ энүүндээ бага зэрэг төөрөлдөөд л байгаа. 

Миний амьдралын ханамжийн функц

Хүн гэдэг ер нь өөртөө сэтгэл хангалуун байдаг болов уу? Миний хувьд лав байнга л хийсэн юмандаа ханадаггүй нэг бодлын аймар шуналтай ч юм шиг. Зарим нэг хүн намайг хараад инээд нь хүрч болоогүй байна даа хөөрхий гэх шүү юм боддог л байх. Харин зарим нэг хүмүүс нь бас намайг арай дээгүүр үнэлдэг ч байж магадгүй. Гэхдээ л би өөрөө өөрийгөө яагаад дандаа голж байдаг юм бэ? Амьдралд хүн аз жаргалыг эдлэх гэж түүнийг л олж авах гэж хичээсээр өнөөгийн энэ зүйлсийг бүтээсэн байх. Харин яг үнэндээ тийм байя гэвэл их энгийн биз дээ. Зүгээр л юу бодолгүй одоо байгаа бүхэндээ сэтгэл хангалуун байж өөрийгөө өөрөөсөө өөр хэнтэй жишиж зүйрлэхгүй нэг тийм хоосон юм шиг амьдарч чаддаг бол огт тэгж өөрийгөө зовоогоод байх зүйлгүй байж магадгүй л юм. Гэтэл хүмүүс яагаад тэгж чаддаггүй юм бол? Гол бусдаар өөрийгөө үнэлүүлж түүнээсээ л маш их аз жаргарыг авч мэдэрдэг юм болов уу? 

Гэтэл ингэхэд би гэдэг хүн чухам яг яадаг юм бол? Юуны төлөө өнөөдрийг хүртэл энэ бүгдийг хийж байсан юм бол? Чухам ирээдүйн зорилго минь юу юм бэ? Хүмүүс өөрийн гэсэн зорилготой хүсэл мөрөөдөлтэй бай тэгсэн цагт амжилт үзүүлэх боломж маш өндөр болдог гээд л их юм яриад байдаг биз дээ. Харин би юу хүсч мөрөөдөөд байгаагаа яг үнэндээ сайн мэддэггүй юм. Хүсдэг юм олон байгаа ч гэсэн хамгийн гол нь чухам яг юу юм бэ? Ханамжийн функцээ максимум байлгахын тулд эхлээд хэлбэрийг нь ядаж мэддэг байх хэрэгтэй биз дээ. Гэтэл тэрийгээ ч мэдэхгүй явж байгаа хүн яавч сэтгэл хангалуун сайхан явж чадахгүй ээ. Ингээд л бодоход өөрийгөө ч ямрыг мэдэхгүй мань мэтийг рациональ хүмүүс гэж үзээд онол загвар тавиад байдаг сонгодог эдийн засаг шаал утгагүй ч юм шиг. Гэхдээ л 200 гаруй жилийн түүхтэй юм хойно хэрэг болдог газраа болж байгаам л даа. 

Энэ мэтийн түмэн бодол тархи толгой дотор минь эргэлдээд энэ бүгдийгээ би цэгцэлж чадахгүй дунд нь төөрөн бөөн юм болно. Энд тэндээс надад ингэмээр ч юм шиг, эсвэл тэгчмээр ч юм шиг гэсэн бодлууд хар мянга байдаг байх өө. Харамсалтай нь ямар ч эмх цэгцгүй, зах замбараагүй баахан тасархай бодлын өөдсүүд. Бясалгал энэ тэр хийвэл тэд нарынх нь холбоо сүлбээ, учир начир нь олдох байлгүй. 

Нэг жил нэг ууланд очоод сайхан энэ амьдрал, нийгэм, өөрийнхөө тухай бодож бясалгавал мөн сайхан болох байх даа гэсэн бодол надад хааяа төрдгийн. Даанч нэг л санаанд багтахгүй байгаан. Бясалгана гэхээр л нээх мухар сүсэгтэй ч юм шиг, лам хар ч юм шиг сонин мэдрэмж төрөөд болдоггүй. Уул нь ач холбогдлыг нь аймар сайн мэдээд ойлгоод хэрэгтэй ч юм шиг санагдаад байгаан. Тэгээл бүх юм аа хаячихаад хэдэн сар жилээр яваад өгвөл хамаг юмнаас хоцорчихсон бүтэхгүй нөхөр болох байлгүй. Бүүр аргагүй тохиолдол л байдаггүй юм бол би бараг тэгэхгүй юм шиг байна лээ. Монте Кристо гүн дээр гардаг шиг тийм яалт ч үгүй байдалд орж, тийм нөхцөл байдал үүсвэл хүнд бодох бясалгах юм их байдаг байх. Шоронд ороод гарсан хүмүүс аймар санаатай болчихдог гэдэг ер нь яалт ч үгүй миний нүдээр харвал аргагүй дээ л гэж хэлмээр. Тэнд чинь одоо хийх байх юм аа олж ядаад толгойгоо л баахан ажиллуулдаг байх. Өдөр бүр л бэлтгэлтэй байдаг байлгүй. Амь дүйсэн хүчтэй өрсөлдөөний дүнд л тэд нар тийм болдог байх даа. Бодол санаагаар маруухан нь гартаа бүлгүй бол тэгээд л дуусаа байлгүй хөөрхийс. 

Тэгэхээр миний хувьд яах аа ч мэдэхгүй өөрийнхөө ханамжийг ямар гэдгийг нь ч мэдэхгүй байна шүү дээ би. Хоёр салаа утгатай нэг тийм функц юм уу хаашаа ч юм бэ дээ? Тэгээд дээр нь нэг хийе гэж боддог юм бол МОНГОЛ гэдэг улсаар бахархан хаана ч би энэ хүчирхэг улсыг байгуулахад өөрийнхөө хүч хувь нэмрийг оруулсан гэж хэлэх нэг өдрийг би хааяа төсөөлдөг. Хүн бүхэн нэг л сайхан мөрөөдөлдөө амьдарч байгаа юм шиг тийм сайхан байгаасай гэж би боддог. Гэхдээ юу нь тэр вэ гэвэл өнөөгийн америк, европ шиг эд мөнгө, баялагтайдаа биш ганцхан шударга л тийм нийгэмд амьдармаар санагддаг. Бөөн энэ муухай хардалт сэрдэлт, гутамшигтай энэ ялзарсан байдлыг ор мөргүй алга болоосой гэж би боддог. Ийм юмтай хаа сайгүй тулгардаг болохоороо би юу ч хийсэн тэрэндээ сэтгэл хангалуун байж чаддагүй байх. Юу ч хийсэн сэтгэлд хүрэхгүй болохоор юу хийхээ ч мэддэггүй байх. Юу хүсдгээ ч сүүлдээ ойлгохоо байж. Хамгийн ихээр хүсдэг НЭН ЧУХАЛ зүйл юу вэ гэвэл ШУДАРГА нийгэм л миний хамгийн их хүсдэг зүйл юм шиг байна.