Хичээлийн шинэ жил

Энэ жил хичээлд явахгүй, сургууль дээр очихгүй ангийнхантай уулзахгүй, 9 сарын 1-нд жирийн л нэг өдрүүд шиг байх мааш сонин болохыг мэдэрлээ. Сонин л юм байна. Цэцэрлэгт явснаа тооцвол за бараг л 16, 17 жил 9 сарын 1 болгонд нэг л сонин мэдрэмжтэй, баярлаад ч байгаа юм шиг, догдлоод ч байгаа юм шиг сонин байдаг байж билээ. Гэтэл одоо яасан. Ажиллаад л ажиллаад л. Өнөөдөр хичээлийн нээлт болж байхад ууланд гарчихсан зугаалаад л. Дараа нь ирж ажиллаад л. Гүйэ мөн сонин байна лээ шүү. Одоо маргааш өглөө босоод харахад ямар байх бол гэхээс нээх гоё санагдаад байхын. Баахан шинэ хувцас өмсөж, инээж хөөрсөн, бас яарсан хүүхдүүд, хүмүүс хотын гудамжаар дүүрэн байна гээд бод л доо. Намрын өглөөний сэрүүнд нээлтэндээ орчихоод, ангийнхантайгаа жаал зугаа сонин ярьж хөөрөөд дараа нь будаг үнэртсэн ангидаа орж багш нартайгаа мэндлээд хичээл тарсны дараа илч багатай ч намрын халуун наранд халууцаад ийшээ тийшээ явж хөгжилдөөд л. Ийм л өдрүүд өнгөрч дээ дурсамж болоод. Бодохоос бүр сайхан санагдаж байх чинь. 

Game of thrones

Сүүлийн үед энэ кинонд ороод байгаа. Дундад зууны хөлөг баатрууд, хаад ноёдынх шиг хэв маягтай мөртлөө ТВ сериал гэхээр сонирхол татаж байгаа биз. Маш олон дүрүүдтэй, тэдгээр нь бүгд өөрийн гэсэн өвөрмөц хэв маягтай. Бүтэн 3 цувралтай тус бүрдээ 10 ангитай. Үзэхийг хүсвэл энэ сайтаас үзэж болно.

Аравт

Энэ кино надад их таалагдаад байгаан. Ер нь найруулга, жүжиглэлт, дуу гээд бүгд л их гоё санагдаад байгаа. Сүүлийн үед иймэрхүү чанартай кино нэг их хийгдээгүй л юм шиг санагдсан.

ХАРШИЛ

гэж ёстой муухай эд юм аа. Зуны улиралд миний хичнээн дуртайг хэлэх үү. Гэтэл энэ харшил гэж хар ядаргаатай эд байх юм. Гэхдээ хүмүүсийн ярианаас сонсоход сүүлийн жилүүдэд тоос шорооноос болж маш олон хүмүүс харшилтай болж байгаа бололтой. Саяхан нэг эмчийн зурагтаар тэгж ярьж байхыг сонслоо. Таньдаг мэддэг хүмүүс ч гэсэн хэлж л байна. Хамгийн муухай нь эхлээд ханиад ч юм шиг сонин болж байгаад л тэгээд дараа нь эхэлдэг юм шиг байгаа юм миний харшил лав. Үнэн ёрын эд юм аа. Тэгээд угтаж эмчилгээ хийхгүй бол яг харшил хөдлөөд эхлэх юм бол за бараг тэгээд дуусаа юм байх өө. Эм тан уудаг л гэнэ. Тэр нь нэг ёсондоо хүний тархины ажиллагааг удаашруулж харшлыг нь дардаг юм уу бүү мэд асгүй нойр хүргэдэг, бас дээр нь сульдаа ч юм шиг сонин болгочихдог юм шиг байгаа юм. (Хлорфенамин лав тэгдэг гэсэн). Тэгээд л нэг аргацаасан болоод байж байдаг юм байлгүй. Бүтэн 2-3 сарын турш ингэж зовно гэж бодохоор тэвчихгүй нь ээ. Гадаа гараад сайхан өвс ногоо, нарны гэрэлд байж чадахгүй дампуурна гэж бодохоор л онцгүй санагдаад байх юм. Миний анзаарснаар бол хөлс гаргах ч юм уу тийм идэвхитэй хөдөлгөөн хийвэл тэрхэн зуураа бас намдаад байх шиг байна лээ. Тэгээд л бусад үед нь бол байхгүй шүү дээ. Хамар таг битүү, дээрээс нь хоолой сонин болчихно. Бүүр сүүлдээ ханиад ч юм шиг ёстой  ойлгохгүй сонин өвчин юм аа энэ. Ингэж шаналгаатаж байхаар халуураад хэвтэж байвал хамаагүй дээр ч юм шиг. Ядаж л халуурвал тэгж удаан ядаргаатахгүй шд. Өдөр олигтой юм хийж ч болохгүй бөөн хар ядаргаа.

Анагаах ухааны талаар жаал судалж өөрийгөө аврахаас. Тэгэхгүй бол ч хол явахгүй нь дээ. 

Удсаны эцэст

нэг пост оруулъя даа. Хараад байхад 3 сараас хойш юу ч бичээгүй тууж яваа юм байна. Энэ өнгөрсөн хугацаанд ямар ч олон зүйл болчихов доо. Ямар ч байсан сургуулиа амжилттай төгслөө. Нэг шинэ алхам эхэлж байна. МУИС-н ЭЗС-г тэр тусмаа ЭЗОТ-г төгсөнө гэдэг үгүй мөн амаргүй даваа юм байна шүү. Гэхдээ миний хувьд бусад хүмүүстэй адилгүй байсан болоод ч тэр юм уу бүү мэд дээ. Ямар ч л гэсэн олон зүйлийг ойлгосон бас шаргуу зүтгэсэн, одоо бодоход өөртөө сэтгэл хангалуун тийм л сайхан байна. Сургуулиа төгсчихлөө. Төгсөхөөсөө өмнө ажиллах газраа олчихлоо. Тэр нь бүр миний хүсч байсан тийм газар. Гэхдээ энэ бүхнийг амжуулахад ч эхэндээ хэцүү байсан шүү. Нүд үнэнч чих худалч гэдэг үгийг нээрээ жаахан өргөн утгаар нь ойлгодог болсон шд. Энэ үг чинь миний бодлоор зөвхөн харсан зүйл үнэн гэдгээсээ илүүтэйгээр өөрийн биеэр туулж жинхэнэ бодит байдлыг өөрөө мэдэрч үзсэний дараа л яг ямар гэдгийг нь жинхэнэ мэднэ гэж ойлгодог болоод байгаа. Бусад хүмүүс нэгэнт л надаас ялгаатайгаас л хойш бүгд өөр өөрийн мэдрэмжээрээ хүлээж авснаа дамжуулдгаас хойш түрүүлж дүгнэлт гаргах хэрэггүй л юм байна лээ. 

Яагаад гэвэл их сургуулийн талаарх ойлголт минь яг энэний тод жишээ болсон юм даа. Сургуульд орохоос өмнө хүмүүс оюутан цаг сайхан гэж ирээд л. Их өлсөнө, мөнгө төгрөг муутай, цаг зав ихтэй тийм л байдаг байсан гэж ирээд л сүрхий ярьдаг байж билээ. Нэг их амьдрал мэддэг царай гаргаж байгаад л. Миний хувьд тийм байгаагүй ээ. Ёстой цаг зав гэж аймшигтай бага гардаг байсан шд. 3-р курс бол тэр аяараа зүгээр л сургууь байсан. Сургууль дээр бараг өдрийн хагасыг тогтмол өнгөрөөж байгаа юм чинь.8 гэж сургууль дээр ирээд 8 өнгөрөөгөөд 9, 10 болгож гэртээ харих ч тийм таатай зүйл биш байна лээ. Хичээлийн 5 хоногийн бараг 3т нь өдрийн хоол идэх завгүй битүү хичээлтэй байсан даа. Дээрээс нь бөөн мөнгө төгрөгөө зарлагадаж байж ээж аавдаа загнуулан байж сурна гэдэг ёстой ямар байсан гэж санана. Хүний буруу хийсэн нэг сонголт хожим юунд хүргэж болохыг би бас ойлгосон доо. Сургуулиас шилжинэ гэдэг чинь мөн ч амаргүй юм билээ. Шилжээд ороход ямар байсан гэж санана. Хичээлээ мэдэхгүй багш нарт загнуулна, нэг жилийн сургалтын төлбөрийг 300%-р төлнө гэдэг эхний жилдээ маш хүнд цохилт болж байлаа шүү дээ. Хичээлээ зүгээр хийгээд явдаг байсан бол бас ч амар байхсанж. Гэтэл дүнгийн асуудал, мөнгө төгрөгийн асуудал гээд гараад ирэхээр сургалтын албатай муудалцана. Дээрээс нь гэрийнхэнтэй муудалцана. Арай гэж олсон хэдэн төгрөгөө бүгдийг нь надад өгөөд өнөө сурж байгаа нөхөр нь олигтой сурахгүй байна гэдэг гэрийнхэнд үнэхээр аймшигтай байсан байх аа. Утсаар загнуулна Ингээд ирэхээр сэтгэл санаа үнэхээр хөөрхий амьтан болж байгаа юм даа. Харин миний хор шартай зан намайг аварсан шүү. Миний таних хүмүүсээс хамгийн муу нь юм шиг өөрийгөө санах үе байлаа. Гэхдээ удахгүй би ямар болохоо хүмүүсд үзүүлнэ ээ. Удаан ингэж үгнийх нь бай болохгүй дээ гэж бодохоос хааяа уур хүрч, хор шар буцалж, нойр хүрэхгүй байх ч үе байдаг байлаа. Дээрээс нь өмнөх юмаа сураагүй байж энд юу хийж байгаа юм гэх багш нарын үг их зэвүүн сонсогддог байсан шд. Өмнө нь сайн байна гээд л байнга магтуулж байсан хүн чинь тийм үг сонсохоор үнэхээр шоконд ордог юм байна лээ. Гэхдээ нэг юм зүтгэсээр байгаад ард нь гарсан шүү. Гэхдээ хэдий загнаж, уурлаж байсан ч гэсэн тэдгээрт нь одоо баярлаж байгаа шд. Тэгж намайг шахаж байгаагүй бол одоо ямар ч байх юм билээ. За тэгээд их сургууль иймэрхүү завгүй бас маш олон зүйлийн учрыг яг олох олохгүй хоёрын зааг дээр өндөрлөчихдөг юм байна. 

Үүний дараа ажил гэж нэг цоо шинэ зүйл байдаг юм байна. Одоогоор бас бүрэн мэдрээгүй байгаа ч гэсэн ажил хийхэд хүний хичээл, онолын мэдлэгээс гадна хувь хүний шинж чанар ямар чухал юм бээ? харилцааны ур чадвар олон талын мэдлэг гэдэг зүйл их сургуульд төдийлөн хэрэг болох үгүй нь мэдэгддэггүй бол ажил хийгээд эхлэхээр ямар чухлыг нь ойлгож байна. Сахилга бат, тэвчээртэй тууштай зан, сонор сэргэг зан, нийтэч байдал, хариуцлага гээд ер нь тухайн хүн хэн бэ гэдэг нь амьдралд, ажилд амжилттай байхад асар их нөлөөлөх юм шиг санагдаж байна. Бас ажил хийгээд эхлэхээр аав ээжийгээ илүү ойлгодог болоод байх шиг. Өдөр их ядардаг юм шиг байна. Хүмүүсийн хэлж байсан үгүүдийн утга илүү тодроод өмнөх зүйлсээ дахиад нэг хармаар болдог юм шиг л санагдлаа. 

Харьцангуй давуу тал

Харьцангуй, ба туйлын давуу талын онолоор бол бид өөр өөрсдийн хамгийн сайн чаддаг зүйлээ хийж түүнийгээ бусад хүмүүсд үнэлүүлснээр олох орлого маань дээшилнэ гэж үздэг байх аа. Гэхдээ нэгэнт л хүн амьдралаас ханамж авч аз жаргалтай байх л зорилготой байдаг болохоор бүх зүйлийг мөнгөөр хэмжинэ гэдэг бас нэг өрөөсгөл ойлголт юм аа. Мөнгөөр хэмжигдэхгүй зүйл гэж цаана нь бас байдаг юм байна. 

Би юу хэлэх гээд байна вэ гэвэл үр хүүхдийн хүмүүжил, тэдний боловсрол, уламжлал ёс заншил гээд энэ зүйлс яг өнөөгийн манай нөхцөлд орхигдоод байх шиг. Мэдээж хэр чухал, хүнд ажил хийж чадаж байна түүндээ дүйцсэн цалин хөлс авах нь зүйн хэрэг. Гэтэл өнөөгийн эмнэлэг, сургууль цэцэрлэг уг жам ёсоор явахгүй байх шиг. Яагаад гэвэл эрүүл мэндийн үйлчилгээ, суурь боловсролыг төр үнэгүй хангах үүрэгтэй болохоор тэр байх. Гэтэл үр хүүхдүүд, дүү нарынхаа ирээдүйг бодохоор төрийн үүргээ гурилдаж биелүүлдэг нь хичнээн хортой гээч. Эрүүл мэнд болон боловсролын салбарт зарцуулах төсөв бага. Тиймээс ажилчдын цалин бага байх нь тодорхой. Үүнийг дагаад сайн сурагчид багш, эмч болохгүй байх магадлалтай. Хэрэв тийм бол ирээдүйдээ бид чинь мааааааш бага хөрөнгө оруулдаг хүмүүс гэсэн үг юм биш үү. Тэгчихээд одоо хар л даа. Эхнээсээ чадварлаг боловсон хүчин олдохгүй байна. Үнэнчээр ажилладаг сайн ажилчид олдохгүй байна гээд л энэ компаниуд бөөн юм болж байгаам биш үү. Ингээд бодохоор миний бодлоор төрийн энэ дампуу үйлчилгээг хувийнхан зад цохих хэрэгтэй байх. Сайхан эмнэлэг байгуул. Хувийн сургуулиуд байгуулаад чадвартай сайн багш нарыг овоо цалинтай ажиллуул. Эргээд хариуцлагаа ч сайн тооц. Хамгийн гол нь Хэрэглэгчид, үйлчлүүлэгчид нь чанартай үйлчилгээ аваад сэтгэл хангалуун гардаг байг л дээ. 

Миний бодлоор яг энэ боловсролын тал дээр хүн чанар, хүүхдийг хүн болгож төвөлшүүлэх тал дээр манай сургалт муу юм шиг ээ. Дээр үед бол бүгд шахуу гэрээр боловсрол эзэмшицгээж байсан байх. Хөгшчүүл нь үлгэр домог ярьж өгөн ахуйн соёлоороо дамжуулан хүүхдээ хүмүүжүүлж болохгүй зүйлийг нь засч залруулж өгдөг байсан байх. Өөрөөр хэлбэл маш олон багштай нэг хүүхэд дээр тулж ажилладаг байсан байх. Гэхдээ заах арга нь маш олон янз байсан биз.

Гэтэл одоо бид яаж байна. Томчуул нь цалингийн хойноос гараад л хэн нэгэнд үр хүүхдээ даатгаж өөрийнхөө өмнөөс хүүхдийг нь сургаж өгнө гэж найддаг. Хоногийн ихэнх цагаа гэр бүлээсээ өөр хүмүүстэй өнгөрүүлэх тохиолдол ялангуяа шилжилтийн насанд нь хүүхдүүдэд их байдаг байх. Ингээд л хүн чанар, ёс зүй гэх мэт дээр доголдолтой хүмүүс бий болдог байх. Төлөвшил муутай байна гэдэг ирээдүйд нь асар их хортой байх гэж би боддог. 

Тиймээс иймээс ирээдүйд одоогийн зааж байгаа программ дээрээ хүүхдийн төлөвшил, соёл уламжлал зэрэг илүү дотоод хүнд нь чиглэсэн сургалт нэмсэн тийм хувийн сургуулиуд олноороо байгуулагдаасай гэж би хүсдэг. Аль аль талаасаа их сайн бизнесс байх шүү. Чамгүй ашигтай ч байх магадлалтай гэж би боддог. 

Ер нь нуулгүй хэлэхэд би ирээдүйд өөрийн гэсэн сургуультай болно гэж мөрөөддөг. Сургуулийн захирал болоод яг миний хүсдгээр хүүхдүүдэд боловсрол олгодог багш нартай тийм сургууль байгуулаад хүүхэд бүртэй тулж ажилладаг тийм сайхан сургуультай болно оо. 

Аа бас нээрээ манай компаниуд боловсон хүчнээр дутагдаж байгаа учраас өөрийн компаний хажууд МСҮТ ч юм уу, их сургууль ч юм уу ямар нэгэн аргаар боловсон хүчнээ өөрсдийн эрэлтэд нийцүүлэн бэлтгэх гарцыг хайж байгаа юм билээ. Яагаав нөгөө Янь сунь дээр гардаг шиг. Сургууль д сураад дараа нь ажлын байр нь шууд бэлэн. Эсвэл нэг номерын сонголт нь тэр компани нь байдаг ч юм уу. Энэ туршлага амжилттай нэвтрээд эхэлчихвэл бас л нэг дэвшил шүү.

Дадлагын тэмдэглэл

За тэгэхээр би гэдэг хүн 2 сарын 5-аас эхлэн Монголбанкинд дадлага хийлээ. Сайхан байна. Удахгүй дадлагын хугацаа маань ч дуусах гэж байна. Өнгөрсөн сар шахам хоногт би их л юм ойлголоо гэж өөрийгөө дүгнэж байгаа. Ажил гэдэг онолоос тэс өөр юм байдаг гээд байдаг өрөөсгөл ойлголт гэдэг нь шууд л харагдаж байлаа. Ялангуяа ЭЗ-н хувьд бол. За тэр ч яахав бараг ойлгомжтой. Түүнээс гадна олж харсан зүйл маш их байна аа. Юуны түрүүнд байгууллагын соёл, хамт ажиллагсдын нөлөө тухайн нэг хүнд асар их тусдаг юм шиг байна. Орчин ямар байна хүн тэрэндээ тодорхой хэмжээгээр уусдаг л юм байна. За товчхондоо бол энд ажиллаж байгаа хүмүүсийг харахад "Алтны дэргэдэх гууль шарлана" гэдэг үг санагдаж байлаа. Залуухан мөртлөө мэдлэг, үзэл бодол, түүнээс гадна өөрийгөө илэрхийлэх, биеэ авч яваа байдал зэргээр үлгэр дууриал болохоор хүмүүс их олон байх юм. 

За ингээд өөрийнхөө хэмжээнд олж мэдсэн туршлагаасаа бичье. ЭЗО-н хувьд бол энд ажиллаад нэг их нэмэгдээд байсан юм алга аа. Үнэнийг хэлэхэд манай багш нар онолын мэдлэгээр бол нэг их дутаадаггүй юм шиг байна. Харин түүнийгээ хүнд яаж илэрхийлэх вэ? гэдэг бол шаал өөр асуудал юм байна. Жишээ нь монгол хэл. Оновчтой үгээр утга санаагаа төгс сайхан илэрхийлж найруулан тайлагнах гэдэг эцсийн дүндээ их чухал ажил. Хэдий чадвартай мэргэжилтэн ч гэсэн хийсэн зүйлийг чинь хүн ойлгохгүй л бол тэгээд чи хэнд ч одоохондоо хэрэггүй гэсэн үг товчхондоо бол. За үүнийг ойлгуулахын тулд хүснэгт, график гэдэг зүйлс ёстой л амин чухал зэвсэг юм байна. Ялангуяа график. Эксел дээр байдаг графикууд бол зүгээр л хог юм байна. Хүнд үзүүэхэд асар уйтгартай өнгөтэй. За тэгээд график байгуулна гэдэг чинь их чимхлүүр ажил ихтэй бас дээр нь бодит зүйлийг байгаагаар нь ойлгомжтой харуулахад их чухал үүрэгтэй. Хүнд ойлгуулахын тулд бодох юм асар их байдаг юм байна. Сая л ойлголоо. Хийж байгаа юмаа харуулаад яагаад ингэж хийснээ тайлбарлахад нь өөрийн эрхгүй мишээгээд л үнэхээр тийм ойлгомжтой сайхан санагдаж байгаа юм чинь. Үүнээс гадна хүн өөрийнхөө одоогийн түвшинд сэтгэл ханалгүй үргэлж хөгжиж, дэвшиж байх хэрэгтэй юм байна. Гэхдээ ганцаараа биш бүлгээрээ. Багаар ажиллах гэдгийн үр дүн, гайхалтай бүтээмжтэй байдлыг олж харлаа. Мэдээж түвшин ойролцоо хүмүүс бие биендээ ямар их тус дэм болдог гэж санана. Ажилдаа хамгийн өндөр бүтээмжтэй байгаа хүний аргад тэр багийн хүн бүр суралцана. Бас хоцрохгүйг хичээцгээнэ. Хамт ажиллахад хөгжилтэй, халуун дулаан уур амьсгалтай ийм хамт олон дунд байх сайхан л юм. 

Үүнээс гадна цаг заваа хайрлалгүй надад үнэтэй зөвлөгөө өгч байсан хүмүүст би чин сэтгэлээсээ талархаж байгааагаа хэлмээр санагдаж байна. Богино хугацаанд олон зүйлийг ойлгож чадсан явдалдаа сэтгэл хангалуун байгаагаа нуух юун. 

За тэгээд цааш байгууллага талаасаа гэвэл мөн л сайхан зүйлс олон байна аа. Орчин үеийн дэлхийн хэмжээнд ашигладаг эх сурвалжуудыг чөлөөтэй ашиглах боломжтой. Мөн мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэн гадны семинар, сургалтанд хамрагдах боломжтой. Дээрээс нь эрүүл мэнддээ анхаарч спорт тоглоом наадам зохион байгуулах гээд ер нь бүхий л зүйл нь маш сайхан санагдаж байлаа. Энэ бүгд юу илэрхийлээд байна вэ гэвэл боловсролтой хүмүүсийн цуглуулга ямар сайхан байдаг юм бэ гэдгийг харуулж байгаа хэрэг. 

Өмнө нь хүмүүсийн ярьдгаар оюутан бидэнд тийм айдас байдаг даа. Яваад очихоор учиргүй баахан дээрэлхээд л. Цаас үзүүлээд, кофе зөөлгөөд, ийшээ тийшээ юманд зараад л дадлагаас ер нь юу ч сурдаггүй гэсэн ойлголт байдаг. Тэгвэл энэ Монголбанкинд лав худлаа юм шиг байна. Бид нар эсвэл азтай оюутнууд юм уу нэг бол тийм байдал багасч байгаа хэрэг үү үнэндээ одоогоор онцын санаа бодол алга байна. 

Энэ хугацаанд миний мэдсэн нэг том зүйл бол ажил хийхэд зөвхөн мэргэжлийн чадвараас гадна тухайн хувь хүний шинж чанар маш чухал гэдгийг ойлголоо.